Je merkt dat je één of meerdere gemiste oproepen hebt van buitenlandse nummers van een land dat je nooit hebt bezocht. Soms betreft het telkens een iets afwijkend nummer. Ze laten je toestel één keer overgaan en hangen daarna weer op. Je hebt de neiging om terug te bellen, maar dat zou je niet moeten doen. Je wordt namelijk opgelicht en de kosten kunnen flink oplopen als je terugbelt. Deze vorm van oplichting wordt Wangiri fraude genoemd. Wangiri betekent in het Japans zoiets als “één belletje en ophangen”. De term is Japans, omdat de vorm van fraude daar ooit is ontstaan. Echter, de zwendelpraktijk komt internationaal voor en heeft wereldwijd geleid tot slachtoffers.
Hoe werkt Wangiri fraude?
Met de Wangiri fraude methode proberen criminelen aan de hand van gemiste oproepen jou te lokken om terug te bellen. Het gesprek wordt na verbinding direct omgeleid naar servicenummers met een hoog tarief. De Wangiri fraude methode speelt in op je aangeboren nieuwsgierigheid, instinctieve reactie of je gewoonte om netjes terug te bellen als je bent gebeld.
Je wordt gebeld door een buitenlands nummer, vaak onder kantoortijden of ’s nachts, om te voorkomen dat je direct opneemt. Na één keer overgaan wordt er weer opgehangen. Het nummer komt je niet bekend voor, maar uit nieuwsgierigheid, instinctieve reactie of simpelweg je gewoonte bel je terug. De repetitieve aard van de zwendel draagt ook bij aan de neiging om terug te bellen. Ook kan het voorkomen dat je een sms ontvangt met een reclameboodschap, waarin je gelokt wordt om te bellen naar het nummer in het bericht of een sms terug te sturen. Na een sms’je terug, ontvang je vervolgens meerdere sms’jes waar je de rekening voor betaalt.
Wat gebeurt er als je terugbelt?
Je telefoon wordt omgeleid naar een servicenummer met een hoog tarief. Hoe langer je aan de lijn blijft, hoe hoger de kosten oplopen en des te meer de criminelen verdienen aan het gesprek. Om dit te bereiken, passen de criminelen manipulatietechnieken toe aan de hand van acties die een persoon beïnvloeden om handelingen te verrichten die in het belang zijn van de criminelen. Dit wordt in de sociologie “social engineering” genoemd.
De truc die toegepast wordt om zo lang mogelijk aan de lijn te blijven gaat als volgt. Wanneer je terugbelt, lijkt het alsof er niet opgenomen wordt, terwijl je in werkelijkheid reeds verbinding hebt en naar een bandje luistert waarop een kiestoon is nagebootst. Een andere techniek is dat je door een menu wordt geloodst om langer aan de lijn te blijven. Elke keuze die je maakt in het menu schakelt jouw telefoon telkens door naar een ander servicenummer met een hoog tarief. Ook een toegepaste techniek is waarbij het geduld van de beller wordt getest door deze in de wacht te houden en zo lang mogelijk te laten luisteren naar muziek op de achtergrond.
Er zijn gevallen bekend waarin slachtoffers honderden euro’s zijn kwijtgeraakt na één keer terugbellen.
Hoe komen Wangiri-fraudeurs aan mijn nummer?
Je weet zeker dat jij je telefoonnummer nergens op internet zomaar hebt ingevuld, maar hoe komen Wangiri-fraudeurs dan toch aan je telefoonnummer?
Wangiri-fraudeurs verkennen het internet met automatische bots naar mobiele telefoonnummers. Meestal vinden ze dan een hele set aan telefoonnummers en laten ze deze door een automatisch belprogramma lopen. Hiernaast komt het voor dat databases met persoonsgegevens en telefoonnummers gehackt en doorverkocht worden aan derden. Ook komt het voor dat grote bestanden van bedrijven na datalekken door onvoldoende beveiliging in verkeerde handen komen. Als je pech hebt, dan zit jouw telefoonnummer ook daarbij.
Tips om geen slachtoffer te worden van Wangiri fraude
- Zoek het nummer op in Google. Meestal vind je resultaten waarin het nummer is opgenomen waarbij is aangegeven dat dit nummer gebruikt wordt voor oplichting.
- Blokkeer anonieme bellers in je instellingen van je mobiel. Let wel op dat sommige organisaties, zoals ziekenhuizen anoniem bellen voor een telefonisch consult of afspraak. Ook zullen bekenden die onbekend bellen je dan ook niet meer telefonisch kunnen bereiken. Waarschuw hen dat je onbekende nummers hebt geblokkeerd, zodat zij jou bellen met hun nummer zichtbaar.
- Blokkeer alle voor jou onbekende nummers uit het buitenland. Bel nooit zomaar terug. Als de oproep van een bekende is, dan zal die persoon inspreken op je voicemail of een persoonlijk bericht opstellen.
- Registreer je nummer in het Bel-me-niet Register om te voorkomen dat jouw nummer wordt doorverkocht. Daarmee verklein je de kans dat je nummer rondslingert op het internet en in handen komt van criminelen.
- Neem buitenlandse nummers niet op als je geen telefoontje vanuit het buitenland verwacht.
- Ben je slachtoffer van telefoonfraude, meld dit online bij de Fraudehelpdesk of via telefoon 088 – 7867372. Zij kunnen je helpen om de schade te beperken en onderzoeken of je de schade vergoed kan krijgen.
- Neem contact op met je provider en geef het nummer door, zodat zij dit nummer kunnen blokkeren.
- Doe digitaal aangifte bij de politie.
- Overweeg om om een nieuw telefoonnummer te nemen als je herhaaldelijk slachtoffer wordt van Wangiri fraude.
Lees de instructies op de website van Radar om te leren hoe je telefoonnummers kunt blokkeren.
Hieronder is een lijst van landen waaruit Wangiri fraude meestal toegepast wordt. Echter, Wangiri fraude is mogelijk vanuit elk land.
(+974) Qatar, (+213) Algerije, (+216) Tunesië, (+222) Mauritanië, (+675 ) Nieuw-Guinea, (+269) Comoren, (+92) Pakistan, (+372) Estland, (+41) Zwitserland, (+44) Engeland, (+235) Tsjaad, (+682) Cookeilanden, (+674) Nauru, (+212) Marokko.
In de lijst zie je dat er zelfs vanuit Europese landen Wangiri-fraude wordt uitgevoerd. Let dus goed op.
Wangiri-fraude is niet nieuw. Zeker al 10 jaar is deze vorm van telefoon oplichterij bekend. Aantal meldingen van Wangiri-fraude steeg in 2018 en 2019 aanzienlijk.
